Dzieje pewnej wsi

7 lutego br. w Filii Biblioteki Publicznej Gminy Kłodzko w Żelaźnie miała miejsce promocja książki „Żelazno 1945-1989. Zarys epoki w dziejach pewnej wsi”, autorstwa Piotra Basińskiego (1988-2010) i jego mamy Magdaleny Basińskiej.
- Książka jest hołdem pamięci dla Piotra, który rozpoczął pisanie pracy dokumentującej dzieje miejscowości, w której zamieszkiwał. Bóg zaś sprawił, że dokończenie pracy przypadło mamie. Piotr żył niespełna 22 lata, co nie przeszkodziło mu zrobić wiele dobrego na tym świecie. Zdążył odbyć trzy lata studiów na Wydziale Nauk Historycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego. Nie zdążył jednak dokończyć swojej pracy licencjackiej, czego dokonała mama Magdalena. Więcej o Piotrze można przeczytać w książce.
Podczas promocji książki obecna była współautorka, która przez kilka godzin rozmawiała z czytelnikami i mieszkańcami Żelazna. Odpowiadała na pytania. Była to też okazja do nabycia książki z autografem. W tym dniu do biblioteki zajrzało ponad 50 osób w różnym wieku, w tym pani Mariola Kozak – wiceprzewodnicząca Rady Gminy Kłodzko (inicjatorka spotkania).
W pierwszym rozdziale książki przeczytamy o dziejach Żelazna od początku osadnictwa do 1946 r., ze szczególnym uwzględnieniem Żelazna po pierwszej wojnie światowej, w latach drugiej wojny światowej oraz jego pierwszych mieszkańcach Polakach. W drugim rozdziale dowiemy się o ówczesnej ludności napływowej (głównie z Kresów Wschodnich oraz różnych stron przedwojennej Polski). Mowa jest o stosunkach w tyglu wielonarodowościowym. Stabilizacji życia oraz zwyczajach świątecznych, które niejednokrotnie były elementem integracji mieszkańców. Przeczytamy o kształtowaniu się administracji terytorialnej i życia politycznego. W trzecim rozdziale autorzy opisują między innymi losy wsi i jej mieszkańców do 1956 r., życie religijne i reformę administracyjną (utworzenie Gromadzkich Rad Narodowych). Świetlice wiejskie miały być narzędziem oddziaływania politycznego na mieszkańców wsi. Rodzi się propaganda. Jest o czym czytać. W rozdziale czwartym mamy do czynienia „od przełomu październikowego do demokracji 1956-1989”. Przeczytamy o rozwoju wsi, a także o historii Zgromadzenia Sióstr Maryi Niepokalanej. Mowa jest o życiu codziennym mieszkańców na tle wydarzeń politycznych w kraju. Mieszkańcy wspominają wydarzenia lokalne, szczególnie powodzie.
Jak czytamy we wstępie książki, jej celem jest przedstawienie historii wsi Żelazna po 1945 r., a przede wszystkim losów jej mieszkańców, którzy od ponad 70 lat tworzą lokalną społeczność. Opracowanie jest rozwinięciem pracy licencjackiej śp. Piotra, która została dokończona przez jego matkę. Autorska prócz scalania materiałów źródłowych zebranych przez syna, przeprowadziła dodatkowe kwerendy archiwalne oraz uzupełniła niektóre ustalenia historyków o wspomnienia obecnych mieszkańców.
Książka będzie do nabycia podczas trasy promocyjnej, która będzie realizowana we wszystkich bibliotekach na terenie gminy wiejskiej Kłodzko.