Pandemia trwa, ale przecież się skończy. A żyć i rozwijać się trzeba – SUDETY 2030

Szanowny Pan
Cezary Przybylski – Marszałek Województwa Dolnośląskiego
Pismo przewodnie do stanowiska sygnatariuszy Porozumienia Sudety 2030 będącego odpowiedzią na decyzję Zarządu Województwa Dolnośląskiego z dnia 12 marca br. i pismo Marszałka Województwa Dolnośląskiego z dnia 18 marca w sprawie delimitacji podejścia terytorialnego realizowanego w ramach RPO WD 2021-2027.
Panie Marszałku,
Zgodnie z § 14.1. ust. 5 Porozumienia nr 1/2019 z dnia 1 lipca 2019 roku, Samorządów subregionów: wałbrzyskiego i jeleniogórskiego, których przedstawiciele podpisując „Deklarację Sudecką” zobowiązali się do podjęcia wspólnych działań, zmierzających do poprawy warunków życia mieszkańców i szybszego rozwoju tej części Dolnego Śląska, wszyscy członkowie Komitetu Sterującego (KS) Sudety 2030, obecni na jego posiedzeniu w dniu 17 kwietnia 2020, podjęli jednogłośnie decyzję o przekazaniu Zarządowi Województwa Dolnośląskiego wspólnego stanowiska wszystkich 108 sygnatariuszy Porozumienia Sudety 2030. Stanowisko to jest odpowiedzią na decyzję Zarządu Województwa Dolnośląskiego z dnia 12 marca br. i pismo Marszałka Województwa z dnia 18 marca w sprawie delimitacji podejścia terytorialnego realizowanego w ramach RPO WD 2021-2027. Jednocześnie członkowie KS Sudety 2030 zarekomendowali wszystkim sygnatariuszom Porozumienia Sudety 2030 przesłanie indywidualnie na ręce Pana Marszałka wspólnego stanowiska sygnatariuszy Sudety 2030 wraz z niniejszym pismem przewodnim, podpisanych przez każdego ze 108 sygnatariuszy Sudety 2030.
Obecni na posiedzeniu Komitetu Sterującego Sudety 2030 wszyscy jego członkowie, reprezentujący 108 samorządów – gmin i powiatów subregionów wałbrzyskiego i jeleniogórskiego:
Prezydent Wałbrzycha, Lider Porozumienia Sudety 2030 Roman Szełemej, Prezydent Świdnicy Beata Moskal-Słaniewska, Prezydent Jeleniej Góry Jerzy Łużniak, Sekretarz Miasta Bolesławiec Jerzy Zieliński, Burmistrz Kłodzka Jan Michał Piszko, Burmistrz Nowej Rudy Tomasz Kiliński, Burmistrz Złotego Stoku Grażyna Orczyk, Burmistrz Kudowy-Zdrój Aneta Potoczna, Burmistrz Lądka-Zdrój Roman Kaczmarczyk, Burmistrz Dzierżoniowa Dariusz Kucharski, Burmistrz Lwówka Śląskiego Mariola Szczęsna, Burmistrz Zgorzelca Rafał Gronicz, Burmistrz Wlenia Artur Zych,
w imieniu Burmistrz Lubawki Ewy Kocemby Sekretarz Miasta Arkadiusz Dybiec, Starosta Powiatu Lubańskiego Walery Czarnecki, Wicestarosta Powiatu Jaworskiego Stanisław Laskowski, Starosta Powiatu Złotoryjskiego Wiesław Świerczyński
Podpis sygnatariusza Sudety 2030
*
Ostateczny kształt pisma– stanowiska sygnatariuszy Sudety 2030 do umieszczenia przez każdego sygnatariusza na swoim papierze firmowym i wysłania emailem oraz pocztą na ręce Marszałka Przybylskiego.
Miejsce i data
Szanowny Panie Marszałku,
Uprzejmie dziękuję za informację w sprawie rozpoczęcia procesu dyskusji na temat wymiaru terytorialnego Polityki Spójności Unii Europejskiej 2021-2027 na Dolnym Śląsku. W pełni podzielam Pana opinię dotyczącą wagi zagadnienia rozwoju terytorialnego i konieczności podjęcia szerokich konsultacji w tym zakresie. Zgadzam się również, że dla ustalenia optymalnego zastosowania instrumentów, jakie są zaproponowane w projekcie Rozporządzenia ogólnego, ważne znaczenie mają postanowienia Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego 2030 (SRWD 2030) oraz projektu Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Dolnośląskiego (PZPWD) i wskazanych w nim obszarów funkcjonalnych.
Właśnie z tych powodów z dużym zaskoczeniem przyjmuję fakt braku uwzględnienia w przesłanej przez Pana propozycji Sudeckiego Obszaru Funkcjonalnego (SOF), który obejmuje swoim zasięgiem jednostki samorządu terytorialnego realizujące Strategię Rozwoju Sudety 2030 (108 sygnatariuszy Porozumienia Sudety 2030 – wszystkie gminy i powiaty subregionów wałbrzyskiego i jeleniogórskiego).
Sudecki Obszar Funkcjonalny został opisany w projekcie Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Dolnośląskiego (str. 108 projektu PZPWD), a Strategia Rozwoju Sudety 2030, przyjęta przez sygnatariuszy we wrześniu 2018 roku i zatwierdzona uchwałami organów stanowiących, została wymieniona jako ważny element wdrożeniowy Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego 2030 (str. 62 SRWD 2030). Ponadto warto dodać, że Strategia Rozwoju Sudety 2030, opracowana dla Sudeckiego Obszaru Funkcjonalnego, jako jedyna na Dolnym Śląsku, już dziś spełnia wymagania Artykułu 23 projektu Rozporządzenia ogólnego. Obecnie wszyscy sygnatariusze Porozumienia Sudety 2030 pracują intensywnie nad propozycjami projektów, które powinny być przedmiotem finansowania z wykorzystaniem instrumentów nowego okresu programowania UE 2021-2027. Lista projektów istotnych z punktu widzenia całego Sudeckiego Obszaru Funkcjonalnego, identyfikujących najważniejsze potrzeby i wyzwania na poziomie poszczególnych gmin i powiatów, umożliwi przekazanie w II kwartale 2020 r. Panu Marszałkowi i zarządowi województwa zapotrzebowania na środki RPO WD 2021-2027. Będzie także podstawą do ubiegania się w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej o wsparcie finansowe z programów krajowych, zgodnie z polityką zrównoważonego rozwoju kraju prowadzoną w oparciu o Krajową Strategię Rozwoju Regionalnego 2030 (KSRR 2030). Nie można również pominąć faktu, iż kwestie związane z nierównomiernym rozwojem terytorialnym na Dolnym Śląsku były od ponad 2 lat przedmiotem wielu pism i stanowisk sygnatariuszy Porozumienia Sudety 2030, kierowanych na ręce Pana Marszałka i całego zarządu, wielu spotkań z udziałem Pana Marszałka, w tym posiedzenia Komisji Polityki Rozwoju Regionalnego i Gospodarki Sejmiku Województwa Dolnośląskiego.
W ramach tych działań sygnatariusze Porozumienia Sudety 2030 wielokrotnie podkreślali konieczność dedykowania dla całego Sudeckiego Obszaru Funkcjonalnego instrumentów wsparcia współfinansowanych ze środków UE. Wynika to z wyraźnych dysproporcji rozwojowych SOF w stosunku do pozostałych obszarów Województwa Dolnośląskiego, które zostały potwierdzone w wielu opracowaniach eksperckich, wskazujących na utrwalanie się dualnej struktury społeczno-gospodarczej Dolnego Śląska z bardzo czytelnym geograficznie podziałem. Koncentracja na obszarze SOF 24 gmin zagrożonych trwałą marginalizacją oraz 15 miast średnich tracących dotychczasowe funkcje społeczno-gospodarcze, z których połowa została zakwalifikowana do miast kryzysowych z powiększającym się stale niekorzystnym dystansem, powoduje, że obszary funkcjonalne wokół tych miast obejmują praktycznie cały Sudecki Obszar Funkcjonalny. I dlatego tym bardziej uzasadnione jest rozpatrywanie przez Zarząd Województwa Dolnośląskiego Sudeckiego Obszaru Funkcjonalnego jako jednego zwartego obszaru z nagromadzeniem problemów rozwojowych, identyfikowanego dla wsparcia na poziomie RPO oraz na poziomie krajowym poprzez określone instrumenty finansowe
Od samego początku działalności, której wyrazem była między innymi Deklaracja Sudecka, podpisana w grudniu 2017 roku we Wleniu także przez Pana Marszałka, sygnatariusze Porozumienia Sudety 2030 koncentrowali się na budowie jednej wspólnej strategii dla całego Sudeckiego Obszaru Funkcjonalnego. Zapisane w niej działania powinny znaleźć swoje finansowanie zarówno ze środków RPO WD 2021-2027, jak i programów krajowych. Uzasadnionym i oczekiwanym ze strony sygnatariuszy Porozumienia Sudety 2030 byłoby zatem podkreślenie przez Pana Marszałka, że cały Sudecki Obszar Funkcjonalny powinien rozwijać się dzięki wsparciu instrumentów rozwoju terytorialnego.
Zgodnie z Pana prośbą Prezydent Wałbrzycha, lider Porozumienia Sudety 2030 przesłał skan porozumienia jednostek samorządu terytorialnego w sprawie przyjęcia do realizacji Strategii Rozwoju Sudety 2030, która już obecnie spełnia wymagania Artykułu 23 projektu Rozporządzenia ogólnego.
Panie Marszałku,
Mamy na uwadze brak wiedzy i pełnej informacji dotyczącej zasad funkcjonowania nowych narzędzi rozwoju terytorialnego. Dla poparcia tej tezy podam chociażby fakt, iż nowy Cel 5 Polityki Spójności UE może być realizowany nie tylko przez 4 wskazane w piśmie kategorie interwencji, ale również przez wszystkie kategorie adekwatne dla Celów Polityk od 1 do 43 .
Brak jest również w Pańskim piśmie wskazania na możliwość finansowania strategii terytorialnych na Dolnym Śląsku ze środków krajowych programów operacyjnych a w ocenie sygnatariuszy Porozumienia Sudety 2030 jest to istotny element zwiększenia alokacji środków funduszy UE, jakie mogą trafić do naszego regionu w okresie 2021-2027. Podkreślić jednak należy, iż niewątpliwie powinniśmy wykorzystać i kontynuować dorobek wypracowany przez ZIT Aglomeracji Jeleniogórskiej i Wałbrzyskiej, które w Polsce i Europie są stawiane za wzór i uznać je za dwa fundamentalne instrumenty wsparcia ze środków RPO WD 2021-2027, pamiętając jednocześnie o wyzwaniach rozwojowych określonych w Strategii Sudety 2030 i zapewnić pokrycie całego terytorium wsparciem pochodzącym ze środków UE nowego okresu programowania posługując się innymi instrumentami (ATT).
Liczymy jednocześnie na rzetelną i konstruktywną dyskusję z sygnatariuszami Porozumienia Sudety 2030 na temat sposobu prowadzenia przez Zarząd Województwa Dolnośląskiego polityki równomiernego rozwoju regionalnego oraz udostępnienia takich instrumentów finansowych, które będą służyły zintegrowanemu rozwojowi całego Sudeckiego Obszaru Funkcjonalnego. Podkreślenia wymaga również fakt, że pandemia Covid19 dotyka szczególnie mocno cały obszar SUDETY 2030, ze względu na turystyczny i uzdrowiskowy charakter, recesję w branży turystycznej, hotelarskiej, gastronomicznej, rekreacyjnej. Będzie on wymagał jeszcze większej interwencji i wsparcia finansowego ze strony instytucji rządowych i unijnych.
Wnosimy również o uwzględnienie przez Zarząd Województwa Dolnośląskiego podejścia terytorialnego w ramach prognozowania budżetowego 2021-2027 w oparciu o wytyczne zawarte w instrukcji Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej w zakresie delimitacji miejskich obszarów funkcjonalnych na południu Dolnego Śląska. Dodatkowo wnioskujemy o przedłużenie terminu przekazywania deklaracji o których mowa w Pańskim piśmie z 18 marca, do czasu uwzględnienia naszych postulatów zawartych w niniejszym stanowisku sygnatariuszy Sudety 2030.
Z poważaniem
(indywidualny podpis każdego ze 108 sygnatariuszy)