Organizacje pozarządowe na Ziemi Kłodzkiej (11)
System wartości trzeciego sektora na Ziemi Kłodzkiej. Wartości, które reprezentuje określona organizacja można zmierzyć poprzez wartości reprezentowane przez jej członków. W pytaniu o system wartości w co-dziennym postępowaniu ankietowani mogli wybrać dwie odpowiedzi.
Dla 71% ankietowanych prawa człowieka są najistotniejsze w codziennych działaniach. Kolejną istotną wartością jest sprawiedliwość społeczna. I tę wartość wybrało 49% ankietowanych. Wolność to wartość nadrzędna dla 22% ankietowanych, a równość dla 20%. Polskość ma największe znaczenie dla 13% ankietowanych. Tolerancję wybrało 11%, natomiast katolicyzm 9% ankietowanych. Wśród innych odpowiedzi pojawiła się ekologia oraz ochrona praw zwierząt, co ma związek z profilem działalności organizacji reprezentowanych przez osoby ankietowane. Pojawiła się również odpowiedź, że wartością nadrzędną jest ruch protestancki.
Niektóre z wybranych wartości możemy odnaleźć w badaniu Eurobarometr 69, z wiosny 2008 r. Porównanie tych badań z badaniami przeprowadzonymi wśród członków organizacji pozarządowych na Ziemi Kłodzkiej pozwala określić na ile postawy lokalnych działaczy pokrywają się z wartościami wskazanymi przez Europejczyków. W badaniach Eurobarometr nie występuje polskość, o którą zostali zapytani działacze na Ziemi Kłodzkiej. 13% wskazań ukazuje poziom patriotyzmu, ale może być również czynnikiem negatywnym w odniesieniu do procesów integracyjnych. Eksponowanie polskości musi być połączone z tolerancją dla innych kultur i narodowości.
Z porównania wynika, że wartości nadrzędne w obu badanych grupach, pokrywają się. Oznacza to, że system wartości, który jest jednym z budulców europejskości, jest podobny na Ziemi Kłodzkiej w porównaniu z całą Europą. Jest to czynnik świadczący, że można odnaleźć znamiona europejskości w funkcjonowaniu organizacji pozarządowych na Ziemi Kłodzkiej.
Badaniom była poddana grupa działaczy trzeciego sektora na Ziemi Kłodzkiej. Prezentowane przez nich wartości stanowią, w dużym stopniu, kanon wartości europejskich. Zadaniem działaczy społecznych powinno być promowanie tych wartości wśród społeczności lokalnej. Do zbadania tego procesu posłużyło pytanie o poziom promowania wartości kultury europejskiej przez organizacje. Jednym z podstawowych zadań organizacji trzeciego sektora jest zmiana otoczenia poprzez niwelowanie negatywnych zjawisk. Takim zjawiskiem może być brak poczucia jedności z Europą w dobie postępującej integracji. Dlatego, niezależnie od statutowych zadań organizacji, każda z nich powinna w swych działaniach mieć na uwadze wartości wspomagające budowanie wspólnoty europejskiej na poziomie jednoczących się społeczeństw.
Zdecydowana większość ankietowanych (77%) odpowiedziała, że w działalności organizacji przez nich reprezentowanych w niewielkim stopniu kładzie się nacisk na promowanie wartości kultury europejskiej. Oznacza to, że organizacje pozarządowe nie czują się w obowiązku edukowania społeczeństwa w zakresie kultury europejskiej, a co za tym idzie nie są liderami w krzewieniu postaw proeuropejskich. W tym aspekcie nie spełniają swojej roli w budowaniu poczucia wspólnoty z Europą. W badaniu systemu wartości nie chodzi o zmierzenie poczucia integracji, czy też wiedzy na temat jednoczącej się Europy. Chodzi o zbadanie, na ile trwałym budulcem zjednoczonej Europy może być wspólny system wartości. W dobie integracji europejskiej istotne jest ukazywanie społeczeństwu, że procesy integracyjne nie dotyczą jedynie polityki i ekonomii, ale powinny być oparte na budowaniu wspólnoty między mieszkańcami Europy. W odniesieniu do tego zagadnienia organizacje pozarządowe na Ziemi Kłodzkiej nie spełniają swego zadania.
Współpraca na poziomach: lokalnym, państwowym oraz europejskim w działalności organizacji pozarządowych na Ziemi Kłodzkiej.
Organizacje trzeciego sektora mogą współpracować z przedstawicielami dwóch pozostałych sektorów: politycznym i gospodarczym. Może ona jednak dotyczyć współpracy z innymi organizacjami na poziomach:
* Lokalnym – tworzenie stowarzyszeń organizacji o podobnym profilu działania lub dla zwiększenia efektywności w osiąganiu celów;
* Państwowym – współpraca z organizacjami o podobnym profilu działających w różnych regionach w obrębie jednego państwa;
* Europejskim – współpraca z organizacjami działającymi na terenie różnych krajów europejskich, charakteryzującymi się zbliżonym profilem działalności, zajmującymi się podobnymi problemami społecznymi.
Proces jednoczenia się Europy daje możliwość nawiązywania współpracy na poziomie ponadlokalnym. Poziom ten daje szanse na wymianę doświadczeń, uczenie się od innych, większe możliwości znalezienia partnera o podobnych zadaniach statutowych. Poziom zaawansowania takiej współpracy jest miernikiem europejskości w funkcjonowaniu organizacji pozarządowych. Badanie preferencji przedstawicieli organizacji pozarządowych odnośnie współpracy pozwala określić, czy współpraca ta dotyczy regionu, kraju, czy Europy. Każdy rodzaj współdziałania zwiększa efektywność, z tym, że w jednoczącej się Europie naturalnym dla organizacji pozarządowych powinno być poszukiwanie partnerów najbardziej zbliżonych statutowo z pominięciem granic państwa.
Do zbadania preferencji w poszukiwaniu partnerów do realizacji statutowych działań posłużyło pytanie, w któ-rym ankietowani mieli się opowiedzieć za współpracą na poziomie lokalnym, krajowym bądź europejskim.
* 64% ankietowanych odpowiedziało, że organizacje pozarządowe „powinny nawiązywać kontakty z innymi, podobnymi organizacjami działającymi w kraju”; * 47% ankietowanych uznało, że organizacje powinny „nawiązywać kontakty z innymi, podobnymi organizacjami działającymi w Europie”; * 42% ankietowanych uważa, że organizacje powinny „szerzej współpracować z innymi, podobnymi organizacjami działającymi w środowisku”; * 4% ankietowanych uznało, że organizacje „nie powinny nawiązywać żadnych kontaktów z innymi organizacjami, lecz skupić się wyłącznie na własnych celach i doświadczeniach”.
Za europejskim poziomem współpracy opowiedziało się 47% ankietowanych, mniej niż za poziomem krajowym, który wybrało 64% ankietowanych. Taki rozkład odpowiedzi świadczy o przywiązaniu do Europy podzielonej na kraje narodowościowe. Być może ankietowani dostrzegają problemy, które mogą się pojawić we współpracy z organizacjami spoza kraju. Takim problemem może okazać się język, który może stanowić dużą barierę komunikacyjną. Istnieje również obawa przed różnicami kulturowymi i światopoglądowymi, które mogą utrudnić współpracę. Nie mniej jednak organizacje pozarządowe powinny docenić potencjał wynikający ze współpracy
z organizacjami pozarządowymi z całej Europy. Najważniejsza dla takiej współpracy jest wymiana doświadczeń, uczenie się od organizacji działających dużej, przenoszenie na obszar lokalny efektywnych rozwiązań. Do wprowadzenia w życie tych zagadnień niezbędna jest otwartość na inne kultury, przezwyciężanie barier komunikacyjnych oraz świadomość, że jednocząca się Europa daje możliwość nawiązywania kontaktów w celu efektywniejszego realizowania statutowych zadań.