Zbarażanie w Kłodzku - wystawa bez kółek

Czyli Ida Fink i prof. dr hab. Mieczysław Szustakowski, autor wspomnień “Od Zbaraża do Wrocławia – na Czarnym Tatarskim Szlaku” gościnnie w kłodzkiej Bibliotece.

Najpierw trochę statystyki – 70 lat po wojnie, 94 od urodzin i 4 lata po śmierci pisarki. Spora i szczegółowa wystawa w kłodzkiej Bibliotece w ramach projektu „Muzeum na kółkach”, cykl imprez „Śladami kłodzkich Żydów”. Znana pisarka izraelska, wielokrotnie wydawana, tłumaczona i adaptowana filmowo oraz teatralnie trafiła po latach do Kłodzka. Dlaczego tu? Bo tak potoczył się los wojenny znanej żydowskiej rodziny dr. Ludwika Landaua, który z falą repatriacji trafił do Kłodzka w 1945 r. Ida Fink, z domu Landau i jej siostra Elżbieta ocalały z Zagłady.
W Kłodzku odnalazły swojego ojca, który podobnie jak córki, uciekł z getta, ukrywał się w wielu wsiach w okolicy rodzinnego Zbaraża, między innymi w Kretowcach u sołtysa Franciszka Mroza. Córki dr. Landaua na aryjskich papierach, załatwionych dzięki staraniom ojca, trafiły na roboty do III Rzeszy. Ich historie, życiorysy ciągle musiały się zmieniać, by powstały nowe, trzeba było wymazywać z pamięci poprzednie, by przetrwać. One przetrwały i ocalały. Ida Fink spisywała historie swoje, innych ocalonych czy świadków. Pisała wielkim skrótem i „ciszą”. Nie opisywała emocji, ale one same się pojawiają. Jej opowiadań nie da się czytać inaczej. Bo pisała o ludziach, ocalonych często do następnego razu, ludziach “umarłych za życia”. To historie, które trzeba znać i wiedzieć, „ze zwyczajnego ludzkiego obowiązku” jak podkreśla Paweł Smoleński w artykule „Szukanie normalności”. Warto też przeczytać, szczególnie polecam miłośnikom Kresów i wszystkim zainteresowanym losami rodziny dr. Landaua wspomnienia pana prof. dr. hab. Mieczysława Szustakowskiego, który urodził się w Zbarażu, pamięta dr. Landaua i przyjął zaproszenie na naszą biblioteczną wystawę. Posiadamy już w swoich zbiorach omawianą pozycję z autografem autora. Warto też śledzić rynek wydawniczy, bowiem w tym roku ma się ukazać monografia autorstwa dr. Bartłomieja Krupy o Idzie Fink i jej twórczości. To książka ważna również dla naszego kłodzkiego zakątka. Ida Fink dzieliła czas na przed Zagładą i Zagłady. Fragment tego czasu jest pokazany na wystawie. Ale proponuję też taki kłodzki czas. I tu apel do Miłośników literatury, historii, naszych Czytelników i Idy Fink, by uzupełnili wystawę i historię zbaraskiej rodziny dr. Ludwika Landaua o swoje opowieści, może i zdjęcia. Podzielili się refleksjami o twórczości Idy Fink. Kilka wpisów już jest... Dziękuję Wszyskim, którzy przyszli na otwarcie wystawy i zapraszam do współpracy.