Międzynarodowe Dni Pamięci Sandarmoch

W dniach 4-9 sierpnia 2015 roku grupa młodzieży, członków Bystrzyckiego Stowarzyszenia Pamięci Zesłańców Sybiru i Ofiar Represji, wzięła udział w Międzynarodowych Dniach Pamięci Sandarmoch – Sołowki 2015.
Program Dni Pamięci obejmował udział w uroczystościach na Sandarmochu (Republika Karelia) – miejscu masowych pochówków między innymi ofiar Wielkiego Terroru (ok. 8000 osób w tym 1111 więźniów z tzw. sołowieckiego etapu), więźniów Biełtbałtłagu oraz na Wielkiej Wyspie Sołowieckiej, w miejscu dawnego cmentarza. W uroczystościach wzięli udział członkowie Memoriału, dzieci i wnuki represjonowanych, a także ambasador RP Katarzyna Pelczyńska-Nałęcz, przedstawiciele KG w Sankt Petersburgu. Uczestnicy brali udział w wycieczkach do dawnych obiektów SŁON – m.in. zakładu prod. jodu, fermy zwierząt futerkowych, dawnego więzienia, izolatora dla więźniów politycznych, Kamienia Lichaczowa i izolatora karnego na Górze Siekirnej. Są to obiekty dostępne dla turystów, leżące jednak niejako poza trasami uczęszczanymi przez turystów.
Obchodom towarzyszyły spotkania i wykłady poświęcone pamięci o represjach. Ważne miejsce zajęła prezentacja dwujęzycznej publikacji „Młodzież wobec historii” zawierającej materiały uczniowskich ekspedycji badawczych na terenie obw. archangielskiego, Republiki Komi i woj. dolnośląskiego RP wydanej w Bystrzycy Kłodzkiej
W trakcie prezentacji Michaił Rogacziow (stowarzyszenie „Pokajanije”z Syktywkaru) wprowadził słuchaczy w tematykę deportacji ob. polskich w głąb ZSRR (a zwłaszcza do Komi ASRR), które miały miejsce w latach 40. XX wieku. Janusz Kobryń powiedział kilka słów o genezie książki: dokumentowanie losów Polaków, potrzeba dialogu między Polakami i Rosjanami na temat wspólnej trudniej historii - bez udziału drugiej strony zakładany dialog będzie tylko monologiem. Następnie głos zabrali Wiaczesław Masalcew, Marina Kolegowa oraz Oleg Ugriumow – organizatorzy ekspedycji i współautorzy książki. Oleg Ugriumow zaprezentował dwujęzyczną publikację „Polonez Ogińskiego”, traktującą o uczniowskich ekspedycjach badawczych do dawnych osiedli specjalnych w rejonie lenskim zorganizowanych w latach 2013-2014.
Program pobytu młodzieży obejmował także zwiedzanie Petersburga (dzięki uprzejmości o. Franciszka Wytrwała także Kronsztadtu i cmentarza w Lewaszowie, na którym pochowano około 20 000 osób – ofiar represji).
Zorganizowanie wyjazdu stało się możliwe dzięki dofinansowaniu Konsulatu Generalnego RP w Sankt Petersburgu.