Październik w gminie Stronie Śląskie

Nad Gminą króluje już w całej okazałości wieża na Śnieżniku. Zatem – o historii jej powstania raz jeszcze: z zagajenia burmistrza Stronia Śląskiego p. Dariusza Chromca w trakcie uroczystego jej otwarcia (skrót).

Drodzy Mieszkańcy, Szanowni Goście,
Witam wszystkich bardzo serdecznie na jednym z najważniejszych wydarzeń w bieżącym roku, a może najważniejszym wydarzeniu naszego stulecia: „Uroczystości otwarcia wieży widokowej na szczycie Śnieżnika”. /.../
Ziemia Kłodzka to wspaniała kraina i przepiękne krajobrazy. Dawni mieszkańcy zostawili nam dziedzictwo kulturowe w postaci sieci wież i punktów widokowych. Jednak upływający czas wielu z nich nie oszczędził, dlatego samorządy i instytucje po obu stronach granicy podjęły decyzję o odtworzeniu wielu z nich, a także o budowie nowych wież i punktów widokowych w ramach projektu Polsko – Czeski Szlak Grzbietowy, dofinansowany w ramach programu Interreg V-A. /.../ Pierwsze wzmianki dotyczące odbudowy wieży na Śnieżniku pojawiły się w latach 80. ub.w. Związane one były z koncepcją budowy „Drugiego Zakopanego”. Proponowano wówczas połączenie górnej stacji kolei w Siennej z wieżą na Śnieżniku. Działania związane z odbudową wieży na Śnieżniku podjęto pod koniec ub.w., w tym celu powołano także Związek Gmin Śnieżnickich. W 2000 Biuro urbanistyczne ECO-LAND opracowało koncepcję zagospodarowania przestrzennego Śnieżnika Kłodzkiego. Koncepcja ta uwzględniała również odbudowę wieży widokowej i określiła złożenia architektoniczne i programowe. W 2004 Zakład Projektowania Architektury Krajobrazu Instytut Architektury Krajobrazu Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej opracował wytyczne architektoniczno-krajobrazowe dla wieży widokowej na Śnieżniku. Po przeprowadzeniu części postępowań środowiskowych, które rozpoczęły się w 2007, Związek Gmin Śnieżnickich 19 marca 2012 ogłosił przetarg na wykonanie odbudowy wieży na Śnieżniku, w ramach projektu „Wieża Trzech Kultur”. Zgłosiło się 5 oferentów. Przetarg wygrała Pracownia Architektury Krajobrazu „Januszówka” z Bielska Białej. We wrześniu tego samego roku odbyło się spotkanie w sprawie zapoznania się z trzema wariantami koncepcji odbudowy wieży.
W spotkaniu uczestniczyło 36 osób reprezentujących władze lokalne, radnych, przedstawicieli instytucji środowiskowych, leśnych i krajobrazowych z Polski i Czech. Po długiej dyskusji wybrano koncepcję nr 3, wg której następnie wykonano projekt. Na skutek obwarowań formalno-prawnych, w szczególności związanych z ochroną przyrody, kwestiami logistycznymi, wybrano wariant tzw. zimnej wieży tj. wieży bez mediów, o konstrukcji stalowej z wykorzystaniem kamienia rodzimego i elementów szklanych. Jakie argumenty przemawiały za odbudową wieży:
1. Środowiskowy – skanalizowanie ruchu turystycznego i ochrona cennego środowiskowo siedliska roślinnego, odbudowa szlaku turystycznego.
2. Historyczny – wieża tu istniała i była symbolem regionu przez 74 lata (stara wieża na Śnieżniku Kaiser – Wilhelm – Turm została wybudowana w latach 1895–1899, istniała do 11.10. 1973, kiedy to podjęto decyzję o jej wysadzeniu z uwagi na zły stan techniczny całej budowli).
3. Marketingowy – zwiększenie atrakcyjności turystycznej Masywu Śnieżnika, poprzez wizerunek, symbol, markę regionu i wreszcie produkt turystyczny po polskiej i czeskiej stronie.
Przed uzyskaniem pozwolenia na budowę inwestor czyli Gmina Stronie Śląskie uzyskała wszystkie wymagane prawem decyzje. Przeprowadzono postępowanie środowiskowe, transgraniczne, oddziaływanie inwestycji na obszary Natura 2000 a docelowo wydano decyzję o warunkach zabudowy. Na przestrzeni dwóch lat organizowaliśmy postępowania przetargowe w celu wyłonienia wykonawcy. Pierwszy przetarg został unieważniony z uwagi na znaczne przekroczenie budżetu inwestycji. W kolejnych dwóch przetargach nie wpłynęła żadna oferta dopiero w kwietniu 2020 (przypomnę okres pandemii koronawirusa) rozstrzygnęliśmy przetarg. Wyłoniono najkorzystniejszą ofertę z 8 firm, które wzięły udział w postępowaniu (5 ofert było poniżej kosztorysu inwestorskiego). Wybrano Firmę Ogólno-Budowlaną SKOMAR z/s we Wrocławiu reprezentowaną przez Marcina Skoczeń za kwotę wynagrodzenia 13 100 000,00 PLN. Po otrzymaniu zgody na dofinansowanie zadania pomiędzy Ministerstwem Rozwoju Regionalnego Republiki Czeskiej a Stowarzyszeniem Gmin Ziemi Kłodzkiej podpisano umowę dotyczącą realizacji projektu Kladsko – Orlicko – Snieżnik w ramach Programu Interreg V-A Republika Czeska – Polska. W sierpniu 2020 podpisano umowę z wykonawcą firmą Skomar na realizację zadania pn. Budowa wieży widokowej na szczycie Śnieżnika w Gminie Stronie Śląskie, działka nr 370, obręb Stronie Lasy”. I tak rozpoczęliśmy proces inwestycyjny w ekstremalnych/wyjątkowych warunkach ziemskich, technologicznych i klimatycznych /.../ Nie było łatwo, ale prace postępowały, szły do przodu /.../ Prawie po 50 latach udało się nam wszystkim osiągnąć cel, do którego przez lata dążyliśmy /.../ Wieżę można lubić bądź nie, ale jedno jest pewne – zostanie z nami na wiele najbliższych lat/.../
Napawa mnie dumą i nadzieją widok tego dzieła rąk ludzkich. Niewiarygodne, że człowiek jest w stanie dokonać tak wielu spektakularnych rzeczy /.../ Wyrazy uznania należą się wszystkim – od projektantów i inżynierów po robotników na placu budowy. Dziękuję i składam wyrazy uznania dla: - Firmy Ogólno-Budowlanej SKOMAR, dziękuję Panu Marcinowi i Marianowi Skoczeń oraz pracownikom firmy za to wielkie dzieło,
- Przemysławowi Januszowi, Rafałowi Kozłowskiemu i Grzegorzowi Nokielskiemu – projektantom z Pracowni Architektury Krajobrazu ”Januszówka” z Bielska Białej, - Zbigniewowi Łopusiewiczowi – za inicjatywę i upór w dążeniu do celu, - Czesławowi Kręcichwostowi – za pomoc i poparcie budowy wieży, - Przewodniczącemu polskiej części Rady Euroregionu Glacensis – Tomkowi Korczakowi i Radkowi Pietuchowi oraz członkom SGZK – za pomoc, poparcie i motywację budowy wieży, - Renacie Surmie i wszystkim członkom Związku Gmin Śnieżnickich – za to że powołano i utrzymano związek, który zrealizował swój cel, - Jiremu Horackowi – dyrektorowi Departamentu Europejskiej Współpracy Terytorialnej Ministerstwa Rozwoju Regionalnemu RCz za pomoc i poparcie budowy, - Maciejowi Molakowi – kierownikowi wspólnego Sekretariatu za współdziałanie i pomoc merytoryczną, - Miroslavovi Kocianovi – przewodniczącemu czeskiej części Rady Euroregionu Glacensis za poparcie budowy wieży, - Krzysztofowi Rusinkowi nadleśniczemu Nadleśnictwa Międzylesie za okazaną pomoc na terenie lasów państwowych oraz straży leśnej za prowadzony nadzór przy budowie, - Łukaszowi Pogońskiemu nadleśniczemu Nadleśnictwa Lądek-Zdrój za okazaną pomoc na terenie lasów państwowych, - Wojciechowi Rejmanowi, Katarzynie Łapińskiej, Rafałowi Klodkowi z RDOŚ za pomoc i wsparcie merytoryczne i nadzór związany z ochroną przyrody, - Pracownikom Agentury Ochrony Prirody a Krajiny Republiki Czeskiej Petrovi Saj i Pavlowi Jurka za nadzór przyrodniczy i wskazówki merytoryczne, - Vaclavowi Kubinovi Staroście Mesta Kraliky – naszemu partnerowi za wspólne działania projektowe, - Ryszardowi Wiktorowi przewodniczącemu Rady oraz Radnym RM, którzy poparli tę inwestycję i zabezpieczyli w budżecie gminy środki finansowe na jej realizację, - Lechowi Kaweckiemu – mojemu zastępcy oraz pracownikom UM. Dziękuję Wam Wszystkim, których nie wymieniłem, za pomoc, dobre słowo i wsparcie przy realizacji budowy wieży na Śnieżniku.
To naprawdę wspaniały dzień, jestem dumny z naszego wysiłku, wysiłku tych wszystkich, którzy dokonali tego wspaniałego dzieła i czynu. Wasza praca będzie służyła wielu pokoleniom naszych mieszkańców i turystów. Sprawiliście, że zrobiliśmy kolejny krok w rozwój naszego regionu. Dziękuję jeszcze raz za ten wysiłek. /.../
Szanowni Państwo,
Wieżę na Śnieżniku dedykuję wszystkim mieszkańcom Masywu Śnieżnika z okazji 55 rocznicy nadania praw miejskich dla Stronia Śląskiego.
***
A teraz przejdźmy do zadań/problemów codziennych Gminy.
- Czy Gmina przystąpi do akcji dystrybucji węgla?
- Tak, w chwili obecnej uruchomiliśmy ankietę dla naszych mieszkańców w celu określenia zapotrzebowania na węgiel oferowany przez stronę rządową po cenie nie wyższej niż 2 tys. zł. Rozmawiamy z najbliższymi składami opałowymi w sprawie dystrybucji tego surowca, ale rozważamy także możliwość jego rozprowadzania bezpośrednio przez Gminę. Został już złożony wniosek do wojewody dolnośląskiego w sprawie harmonogramu zapotrzebowania na węgiel, w różnych okresach i sortymentach, czyli na orzech i groszek bez miału. Sprawa jest dalej rozwojowa...
- Teraz to już pytanie „nieśmiertelne”. Jak jest z budżetem Gminy na tę chwilę?
- Tutaj p. Burmistrz, nie chcąc przekazać „coś nie tak”, dzwoni do pani Skarbnik:
„mamy przejściowy deficyt na koniec września, bowiem czekamy na zwroty zainwestowanych pieniędzy w inwestycje (np. wieża na Śnieżniku). Zatem deficyt jest przejściowy. Nie mamy powodów do przejmowania się.”
- Następny problem: droga energia...
- Radzimy sobie jak możemy i na ile jest to możliwe: wyłączyliśmy z użytkowania kryty basen do świąt Bożego Narodzenia, także planujemy wyłączyć oświetlenie uliczne w godz. 23.00–5.00....
- .... całe?
- Nie. Część gminy i część miasta ma już oszczędne oświetlenie ledowe z urządzeniem powodującym przyciemnienie i sterowanie naświetlenia, przez co możemy „mieścić się w kosztach” (np. lampy wzdłuż ul. Kościuszki). Kiedy wymienimy lampy, a także słupy oświetleniowe w całej Gminie, wówczas problem z oświetleniem i nadmiernymi kosztami po prostu przestanie być istotnym, mam taką nadzieję. W tej chwili wymieniamy właśnie kolejną część oświetlenia (docelowo 816 opraw na ledowe oraz 356 słupów – to koszt prawie 4 mln zł, z czego dofinansowanie to 75% wartości zadania).
Zresztą to nie wszystkie działania związane z oszczędzaniem energii: Klub Seniora już ma energię z fotowoltaiki zainstalowanej na sali gimnastycznej (to tuż obok – wystarczy kabelek – dop. red.) Na zdj. woltaika „stara” i „nowa” na dachu sali gimnastycznej.
Stoi też już farma fotowoltaiczna przy ul. Ogrodowej. Jej moc to 99,96 kWp i warto będzie ją rozbudować. Koszt to 564 tys. zł, w tym 75% dofinansowania z zewnątrz.
**
Nie obeszło się bez wyjazdu w teren. Wszystkie te inwestycje „objechaliśmy”, ale oczywiście na nich się nie skończyło.
I tak – nowa droga w Kletnie, ostrą serpentyną pod górę. Mnóstwo dobrej roboty „Drogmostu” a efekt – popatrzcie sami.
I kolejna droga: ul. Kościelna. Nie dość, że nowa nawierzchnia, to i infrastruktura podziemna czyli kanalizacja.
Przejeżdżamy koło biblioteki – a tu, spory czas temu, powstała „Czytelnia pod kasztanami”. Na wolnym powietrzu, pod chmurkami, słoneczkiem, a także pod kasztanami. Koszty nieduże a co za przyjemność spotkać się z przyjaciółmi i książką w tak przyjemnym miejscu. To już listopad, ale jeszcze w ciepłym październiku można tu było spędzić fajnie czas.
Oraz „oczko w głowie” Stronia Śląskiego – wciąż trwa budowa/ upiększanie Parku Strońskiego Morawka między ul. Kościuszki a ul. Sportową z płynącą pośrodku Parku rzeką Morawką. Oj, z przyjemnością tam połaziłem z Burmistrzem. Projekt Parku według mnie bardzo fajny, wykonawstwo solidne. Zresztą – popatrzcie Państwo sami. A przecież to oczko wodne, które w zimie przemieni się w lodowisko (a szkoła tuż, tuż), a to plac zabaw dla najmłodszych, a to Skate Park dla młodzieży i dorosłych. I ławeczki, i miejsca do leżakowania ... po prostu słów mi brak aby opisać ten Park, który już istnieje i który wciąż powstaje. Z jednej strony opiera się o tamę zbiornika suchego przeciwpowodziowego, z drugiej dociera do Kapliczki Onufrego.
Wyłazimy w końcu z Parku a tu przystanek Kolei Dolnośląskich w relacji Stronie Śląskie – Kłodzko Główne. Tak, to kolej w Stroniu Śląskim. Na razie – zastępcza, autobusowa, ale autobusy pierwsza klasa. Kursy – jak na przedwojennej kolei, a jak mówią Panowie od Kolei „jesteśmy zadowoleni, że kursy cieszą się dużą popularnością i trzeba będzie pomyśleć o podwojeniu rannych kursów z uwagi, że młodzieży szkolnej przybywa”.
Następnym razem, jadąc do Stronia Śląskiego może powinienem skorzystać z Dolnośląskich Kolei? Pewno tak.
I na tym na dzień dzisiejszy zakończyłem swój pobyt w gminie Stronie Śląskie.