Altheider Pressespiegel / Polanicki Przegląd Prasy. Odcinek 6. Kwiecień

Chyba nie było dotąd równie trudnego wyboru. Niestety, trzeba było z żalem pominąć takie relacje jak z zebrania z 1891 r., kiedy to szalejowski proboszcz Pragal ostrzegał przed nadchodzącym socjalizmem, ze spektaklu z 1920 r. ze zbiórką pieniężną w celu ponownego ufundowania dzwonów zabranych na potrzeby wojenne, relacji z zebrania Rady Miejskiej w kwietniu 1933 r., kiedy burmistrz Julius Spak upamiętnił urodziny kanclerza Rzeszy Hitlera, ale nie pomogło mu to w pozostaniu na stanowisku, bowiem błyskawicznie dookoptowano nowych nazistowskich radnych, którzy zażądali jego odwołania. Jednocześnie uważni Czytelnicy zauważą przeskok w czasie – od miejscowości, sprawiającej na przyjezdnym wrażenie skromnej wsi (nawet Długopole można by wtedy w porównaniu do Polanicy określić jako kurort luksusowy) – do uzdrowiska cieszącego się nowoczesnymi urządzeniami i metodami kuracji, ale zmuszonej już w sezonie ograniczać zalew motoryzacji. No i cóż, leczymy kuracjuszy, świętujemy, rozwijamy drogi i szlaki, oraz... handlujemy przebiśniegami.

1891
„Echo des Heuscheuer- u. Mense-Gebirges“. Nr 17, sobota, 25 kwietnia 1891
Wolany, 22 kwietnia. Dziś w dzień pokuty jak co roku odbył się tu odpust pod patronatem św. Józefa. Na nabożeństwo w kaplicy przydrożnej, któremu sprzyjała wspaniała pogoda, przybyły setki wiernych z okolicznych miejscowości. Właściciele straganów też chyba zrobili bardzo dobry interes.
1893
„Echo des Heuscheuer- u. Mense-Gebirges“. Nr 14, sobota, 8 kwietnia 1893
Polanica. Dzień 4 kwietnia okazał się dniem radości dla miejscowej społeczności. W tym dniu ponownie otwarto sierociniec, który został rozwiązany przez nieszczęsne ustawy Kulturkampfu z 1878 r. i uroczyście wprowadzono do niego siostry jadwiżanki, które zostały wyznaczone do jego prowadzenia. Z przystanku omnibusów, cztery siostry, które przybyły o godz. 10 rano, zostały odebrane przez lokalnych posiadaczy automobili i doprowadzone do kolejnej, bardzo gustownie udekorowanej bramy honorowej. Tu właściciel uzdrowiska, pan Hoffmann, powitał siostry. Stąd dziewczęta ubrane na biało zaprowadziły je do nowo udekorowanej kaplicy zamkowej, gdzie ksiądz Pragal z Szalejowa Górnego serdecznie je powitał i udzielił błogosławieństwa. W uroczystości uczestniczył również ksiądz dr Spittel ze Starego Wielisławia. Obecnie w sierocińcu przebywa 8 dzieci. Zresztą ich liczba prawdopodobnie wkrótce wzrośnie, bowiem wpłynęły kolejne zgłoszenia.
„Echo des Heuscheuer- u. Mense-Gebirges“, Nr 16, sobota, 22 kwietnia 1893
Wolany. W tym roku, z powodu przesunięcia Dnia Pokuty i Modlitwy, zwykłe nabożeństwo w naszej kaplicy przydrożnej odbędzie się w najbliższą niedzielę, 23 kwietnia, o godz. 9. Miejmy nadzieję, że pogoda będzie dość sprzyjająca, gdyż co roku przybywa wielu obcych ludzi.
• Miejscowy właściciel piaskowni znalazł w niej, metr pod ziemią, 6 dobrze zachowanych podków, które – sądząc po kształcie – muszą mieć z kilkaset lat.
Polanica. Również tej wiosny miał miejsce ożywiony i lukratywny handel ukorzenionymi przebiśniegami. W Kłodzku płacono 1 markę za 1000 sztuk. Stamtąd wysyłano je dalej.
• Karczmarz Rösner został wybrany w miejsce zmarłego urzędnika gminnego Herziga na inspektora mięsnego [weterynaryjnego] dla gmin Alt- i Neuheide.

„Echo des Heuscheuer- u. Mense-Gebirges“. Nr 17, sobota, 29 kwietnia 1893
Szczytna. W gospodzie „Hubertus” [ob. Dom Wczasowy Kamela w Szczytnej] w minioną niedzielę świętowano 50. rocznicę służby królewskiego leśniczego A. Müllera z Polanicy. W bankiecie wzięło udział około 60 osób. Nadleśniczy Halter z Pokrzywna wzniósł cesarski toast, po czym nadleśniczy Deselaers z Dusznik uczcił jubilata wspaniałym przemówieniem. Uczestnicy uroczystości przyłączyli się do wiwatów. Nie mniej entuzjastycznie przyjęto toast leśniczego Elsnera za żonę jubilata. Niech jubilat, który nadal cieszy się dobrym zdrowiem, cieszy się długą i spokojną emeryturą.

1894
„Echo des Heuscheuer- u. Mense-Gebirges“. Nr 14, sobota, 7 kwietnia 1894
Polanica. Miejscowe uzdrowisko leczące zimną wodą zostało otwarte 1 kwietnia. Przybył już pierwszy odwiedzający, gość z Berlina.
• Od tygodni poprawiano i rozbudowywano parki zdrojowe. Pan Hoffmann, właściciel kąpieliska, nie szczędzi środków, aby obiekty spełniały nowoczesne standardy.
• W tym roku ponownie ożywił się handel przebiśniegami. Za 1000 ukorzenionych sadzonek płaci się 50 fenigów.
• W środę wieczorem odbyło się spotkanie lokalnego oddziału GGV.
W tym roku planowane są modernizacje istniejących obiektów, [natomiast] zrezygnowano z budowy nowych.

„Echo des Heuscheuer- u. Mense-Gebirges“. Nr 16, sobota, 21 kwietnia 1894
Górna Polanica [Neuheide]. Burza o sile huraganu, która również szalała tutaj 17 bm., pozostawiła po sobie dotkliwe ślady zniszczeń – zmiotła luźną, piaszczystą ziemię ze świeżo uprawianych pól i uniosła ze sobą, tworząc potężne chmury kurzu. Ludzie musieli zaprzestać pracy w polu, a większość domów przez kilka minut spowijała ciemna masa kurzu. Niestety, także zasiane już ziarno zostało częściowo odkryte, a w części wywiane. Często trzeba ponownie odnawiać zasiewy, które tak bardzo ucierpiały w wyniku burzy.
• Wiele osób tutaj bardzo boleśnie odczuwa, że w ostatnim czasie uniemożliwiono zbieranie chrustu. Wprowadzenie tzw. dni czyszczenia lasu byłoby z pewnością bardzo korzystne dla wielu potrzebujących rodzin. Wspomniane drewno nie jest wykorzystywane do żadnych innych celów.

1914
„Glatzer Zeitung“. Nr 31, piątek, 17 kwietnia 1914
Polanica. 12 kwietnia. Oddział G.G.V. w Polanicy będzie mógł wreszcie przedłużyć długo oczekiwany szlak turystyczny z Völkelhaus [pensjonat wybudowany przez pochodzącego ze Starkowa Augusta Völkela, przez niemal 20 lat prowadzącego także „Tyroler Hof” (ob. Hotel „Europa”), następnie pod nazwą „Teehaus am Walde” ob. Pensjonat „Góralka”] do Piekielnej Doliny, po tym jak również gmina Polanica zatwierdziła znaczną sumę na ten cel. Szlak oferuje wspaniałą panoramę południowo-wschodniej strony hrabstwa z kulminacyjnym widokiem na Śnieżnik.
• Po przekazaniu budynku miejscowej poczty innemu właścicielowi, planowane jest wybudowanie nowego, większego urzędu pocztowego, odpowiadającego zwiększonemu ruchowi, na jedynej pozostałej działce Hatschera w uzdrowisku, która obecnie nie wygląda dobrze. Budowa ma ruszyć już w maju, aby obiekt mógł zostać oddany 1 kwietnia 1915 roku. [Wbrew pozorom nie chodzi wcale o obecny budynek polanickiej poczty. Historycznie pierwsza poczta i telegraf mieściły się od około 1888 r. w budynku inspekcyjnym uzdrowiska (ul. Zdrojowa 37), następnie od 1915 r. w ówczesnym budynku zarządu uzdrowiska (ul. Parkowa 5), po czym w 1927 r. zbudowano urząd pocztowy przy ul. Warszawskiej 6. Hatscher natomiast był jednym z 10 właścicieli dużych gospodarstw we wsi, z gruntami przy ulicy Parkowej (głównie po zachodniej stronie/lewej od dołu), wykupionymi przez uzdrowisko w 1905 r.].

„Glatzer Zeitung”. Nr 31, piątek, 17 kwietnia 1914
Polanica. W budżecie gminy zostało również uwzględnione dokończenie oświetlenia ulicznego. [Oto bowiem] ulica Sokołówczańska [niem. Falkenhainerstraße, ob. ulice Fabryczna i T. Gajcego do przejazdu kolejowego] i Młyńska [niem. Mühlenstraße od położonego tu młynu Schaara, ob. ul. Jarosława Dąbrowskiego, tam ówcześnie kończyła się gęsta zabudowa] również wkrótce otrzymają oświetlenie elektryczne; dzięki temu cała wieś będzie odpowiednio oświetlona aż do najdalszych granic. Ponadto chodnik pieszy od skrzyżowania dróg powiatowych Kłodzko–Duszniki i Wambierzyce–Bystrzyca Kł. do wejścia do uzdrowiska, który w deszczową pogodę był czasem trudny do przebycia, zostanie wyłożony mozaiką lub kostką brukową. Miejmy nadzieję, że w przyszłym roku chodnik zostanie przedłużony aż do stacji.
Od zjazdu z Georgstraße [ul. Parkowa] nad Bystrzycą budowany jest również masywny most dla fur i powozów, a dalej nowa droga do kłodzkiej powiatówki [mowa o ob. E67/DK8], aby umożliwić ruch samochodowy
bezpośrednio z uzdrowiska w kierunku Kłodzka z ominięciem długiego objazdu przez wieś. Mieszkańcy niechętnie oddają potrzebne grunty, choć na tym nowym obiekcie mogą tylko zyskać. [W tym miejscu w r. 1929 zbudowano solidny betonowy most Glatzela (niem. Glatzel-Brücke, od nazwiska ówczesnego naczelnika gminy w latach 1923–1929), zwany powszechnie Magda-Brücke (od pobliskiego pensjonatu).]
• 15 kwietnia. Powodzenie wprowadzonych w ostatnich latach kuracji wiosennych, zdeterminowało administrację uzdrowiska do wyznaczenia rozpoczęcia sezonu na 1 kwietnia br. Od tego dnia działa już dom zdrojowy, łaźnie i kwatery. Ze względu na swoje korzystne położenie wysoko nad poziomem morza, w otwartej, nieograniczonej dolinie, Polanica nadaje się szczególnie do kuracji wiosennych. Bogate w kwas węglowy kąpiele perełkowe są wyjątkowo skuteczne w przypadku zaburzeń sercowych i nerwowych, a spacery po rozległych lasach wokół kąpieliska przynoszą pacjentowi spokój i regenerację sił oraz pozwalają obserwować budzącą się do życia przyrodę.

1915
„Glatzer Zeitung“. Nr 35, piątek, 30 kwietnia 1915
Polanica. Zegar na wieży kościelnej znów nie działa od wielu tygodni. Po pracach remontowych w najbliższej przyszłości oczekiwane jest wznowienia bicia dzwonu z, miejmy nadzieję, poprawnym wskazaniem czasu.
• Od 1 do 15 maja w kursalu dwa razy dziennie odbywać się będą koncerty kwartetu; w szczególności zwracamy uwagę na wybitne osiągnięcia naszego pianisty-wirtuoza Hoffmanna. Od połowy maja kapelmistrz Eschrich zaprezentuje ponownie pełną muzykę orkiestrową, nawet jeśli obsada byłaby słabsza niż w poprzednich [pokojowych] latach.
• [Nasz] poczmistrz polowy Schindler, który obecnie pełni służbę pod Warszawą, został odznaczony Krzyżem Żelaznym.

1924
„Grafschafter Wochenblatt“. Nr 17, sobota, 26 kwietnia 1924
Polanica. Od 15 maja 1924 r. wchodzą w życie następujące ograniczenia ruchu: 1. ul. Bystrzycka [niem. Weistritzstraße] od Gospody zur Reichskrone [d. Strzecha, coctail bar „Irys”] do sklepu Zimpla [ob. ul. Zdrojowa 7] będzie zamknięta dla samochodów i rowerzystów; 2. ul. Zdrojowa [d. niem. Bahnhofstraße] od gospody Grüner Wald [ob. apteka] do Teatru Zdrojowego dla motocykli; 3. ul. Bystrzycka od Haus „Forelle” [ul. Bystrzycka 22] do skrzyżowania z al. Wojska Polskiego [niem. Höllentalstraße] dla samochodów.

Na zdjęciach: Altheide – widok z kościoła na ul. Zdrojową oraz pierwsze jaskółki polanickiej motoryzacji