Historia

Kotlina Kłodzka w pradziejach
Kotlina kłodzka w pradziejach plakat szary.jpg
W piątkowy wieczór, 18 stycznia br. w Muzeum Ziemi Kłodzkiej odbyło się spotkanie poświęcone badaniom archeologicznym na Ziemi Kłodzkiej. Uczestniczyli w nim: Marek Kowalski – starszy inspektor ds. zabytków Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków we Wrocławiu, Delegatura w Wałbrzychu; praktyk, pracujący 24 lata „na pierwszej linii frontu” w ochronie zabytków archeologicznych; dr hab. Justyna Baron – prof. Uniwersytetu Wrocławskiego, kierownik Zakładu Archeologii Epoki Brązu i Wczesnej Epoki Żelaza oraz dr Marcin Bohr – Zakład Archeologii Barbaricum i Prowincji Rzymskich, Instytut Archeologii...
POLEMIKA: ROK 2018 – ROKIEM NARODOWEJ DUMY I POCZUCIA OBYWATELSKIEJ WSPÓLNOTY
Prezydent III RP Andrzej Duda w No-wy Rok 2018 powiedział: „Uczyńmy rok 2018 – rokiem narodowej dumy i poczucia obywatelskiej wspólnoty”. Czy Prezydent zdaje sobie sprawę, jak wysoko postawił poprzeczkę dla siebie i polityków „dobrej zmiany”? Słowa te oznaczają poczucie własnej godności i wartości. Oznaczają też wspólnotę celów, dążeń i pragnień. Mamy zacząć budować narodową dumę od 2018 r., a co z minionym okresem, gdzie na każdym kroku narodowa duma była ograbiana lub zabijana. Nie możemy zaczynać być dumni tylko od 2018 r. nie naprawiając tego, co w minionym okresie narodową dumę zabiło....
Synagoga reviva
Plakat Synagoga reviva.jpg
O modelu kłodzkiej synagogi powstającym za sprawą rzeźbiarza Gerharda Roesego w Darmstadt w Hesji informowałem Czytelników na początku 2016 roku w artykule Nieoczekiwane wskrzeszenie kłodzkiej synagogi. Roese, mający osiągnięcia m.in. w zakresie wystaw i rekonstrukcji obiektów, stworzył wystawę „Glatz – Der Dekalog in Flammen” (Kłodzko – Dekalog w płomieniach). Następnie podjął zamiar rekonstrukcji – budowy modelu synagogi. W niedzielę 18 października 2015 r. w Darmstadt otwarto wystawę zdjęć i modelu synagogi. Upłynęły dwa lata, pełne nadziei, ale i perturbacji, by model ten znalazł się w...
Polemika: POWSTANIE WARSZAWSKIE (1.08.-3.10.1944) I JEGO SKUTKI
Powstanie Warszawskie trwało 63 dni. Oddajemy hołd powstańcom Warszawy, którym z jednej strony przyświecał heroizm, patriotyzm i gotowość do poświęceń, a z drugiej strony głupota polityczna naszych przywódców. Generałowie: Tadeusz Bór-Komorowski, Leopold Okulicki, Tadeusz Pełczyński, Antoni Chruściel i pułkownik Rzepecki, zamiast bronić Warszawy i jej mieszkańców, doprowadzili miasto do zagłady. Było to samobójstwem. Wywołanie powstania było ciężką zbrodnią. Depesze gen. Sosnkowskiego z Londynu dotyczące sprzeciwu powstania nie dotarły. To zakrawa na zdradę dowódców powstania. Generał...
98 rocznica Bitwy Warszawskiej - Święto Wojska Polskiego - 15 sierpniua 2018 r.
Zanim doszło do bitwy warszawskiej w sierpniu 1920 r., Józef Piłsudski 17 kwietnia tego roku wydał rozkaz rozpoczęcia operacji wojska w kierunku Kijowa. W nocy 7 na 8 maja 1920 r. żołnierze po walkach wkroczyli na przedmieścia Kijowa. Piłsudski do miasta wjechał tramwajem. W kraju zapanowała euforia, a Piłsudskiego okrzyknięto bohaterem narodowym. Był to przedwczesny okrzyk. Już w czerwcu tego roku Armia Budionnego przełamała polską linię obrony, zmuszając 3 i 6 armię WP do odwrotu. Wojsko Polskie poniosło duże straty, a operacja ukraińska wojsk polskich zakończyła się całkowitą utratą...
Pamiętając o kresach
kresowianie.jpg
16 lipca przy pomniku w Parku Strażackim odbyły się uroczystości związane z Narodowym Dniem Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej. Oddano hołd naszym rodakom, którzy stali się ofiarami fali niewyobrażalnego okrucieństwa. Uroczystości przed pomnikiem poprzedziła msza św. w kościele ojców Jezuitów, z kolei po złożeniu kwiatów miało miejsce spotkanie z Kresowianami w Szkole Podstawowej im. Wł. St. Reymonta. Organizatorami wydarzenia byli: Stowarzyszenie Kresowian Ziemi Kłodzkiej, Starostwo Powiatowe w Kłodzku, Gmina...
Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia
mogiła.jpg
Od 3 do 13 lipca jako 14-osobowy zespół wolontariuszek i wolontariuszy z kłodzkiej Szkoły Społecznej pracowaliśmy na dwóch polskich cmentarzach kresowych – w Podwołoczyskach i w Hałuszczyńcach na Tarnopolszczyźnie. Kolejny raz trudziliśmy się przy żmudnym i wymagającym cierpliwości procesie przywracania godnego wyglądu nekropoliom naszych przodków. Ta praca to w skrócie podnoszenie przewróconych nagrobków, wstępne odnawianie ich wyglądu, wycinanie krzewów, wyrywanie rozrośniętych chaszczy, plewienie a następnie przekopywanie kompletnie zachwaszczonych połaci, sadzenie roślin, sianie trawy. W...
Jubileusz Andreasa Ernsta
inf.wł
W czerwcu 2019 r. mija 90 rocznica śmierci kłodzkiego architekta, ANDREASA ERNSTA. A. Ernst jest autorem najważniejszych ulic, placów i rozwiązań architektonicznych w rozwijającej się, po rozebraniu murów obronnych, części Kłodzka, a także twórcą, jakże specyficznej, secesji w Kłodzku. Najwięcej jego obiektów znajduje się w obrębie ulic Łużyckiej i Grunwaldzkiej, Placu Chopina, w sumie ponad 70 różnorakich budowli, ale także w Parku i części uzdrowiskowej Polanicy-Zdroju. Sama postać tego kłodzczanina jest niezwykle interesująca, tak pod względem fachowości, talentu i przedsiębiorczości, jak...
Tragedia sprzed lat
Z. Hnatiuk
PomnikSaper_3cs.jpg
W ostatnich dniach maja 1965 roku wezbrały w Kotlinie Kłodzkiej rzeki , które na wycieczkach turystycznych zwykliśmy pokonywać przeskakując z kamienia na kamień. Nabrały mocy burzenia domów, zabijania ludzi. Rozpętał się żywioł. W Ścinawce Dolnej, niedużej wsi w radkowskiej gminie, płynąca przez nią rzeka Ścinawka wiele razy dawała znać o sobie. 53 lata wstecz, gwałtowny przybór wody w rzece zatopił szereg wsi i domów. W jednym z podtopionych budynków tej wsi 30 maja późnym popołudniem pomocy wzywała przestraszona dziewczynka, której rodzice odcięci przez wezbraną wodę zostali na drugim...
Dekalog w ogniu
Muzeum Ziemi Kłodzkiej, od maja do października 2018 r., prezentuje zwiedzającym makietę kłodzkiej synagogi. Obiekt zrealizował i podarował miastu Kłodzko niemiecki rzeźbiarz Gerhard Roese. Żydzi wszędzie, gdzie się osiedlali, budowali synagogę niezbędną do życia religijnego i społecznego. Po wielu latach starań w 1885 r. swojej synagogi doczekali się także kłodzcy Żydzi. Na jej wzniesienie nie szczędzili pieniędzy, bowiem miała ona odzwierciedlać nie tylko ich liberalizm, ale i zamożność. Monumentalna budowla zaprojektowana przez niemieckiego architekta Alberta Graua stanęła przy ówczesnej...
Rekordowa dotacja na zabytki Dolnego Śląska
inf.wł.
Wojewoda Dolnośląski Paweł Hreniak przedstawia plan wydatków na dolnośląskie zabytki na 2018 r. Dotacja na dofinansowanie prac konserwatorskich, remontowych i robót budowlanych przy zabytkach w regionie wyniesie 5,5 mln zł! W ciągu ostatnich 10 lat dotacje na ten cel nie przekraczały kwoty 780 tys. zł. Do Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków we Wrocławiu w 2018 r. wpłynęło 171 wniosków o dofinansowanie prac konserwatorskich, remontowych i robót budowlanych przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków na łączną kwotę niemal 32 mln zł. Zebrane wnioski zostały zweryfikowane pod względem...
Piszkowice - to taki drugi Książ
piszkow.jpg
Kolejny raz zostałem wręcz zauroczony funkcjonowaniem nieformalnej grupy młodzieży „Detektywi Przeszłości” działającej przy Kłodzkiej Szkole Przedsiębiorczości „pod dyrekcją” niezmordowanego p. Marka Królikowskiego. Tym razem na „tapetę” wzięli Piszkowice. Nieduża wieś, a potrafili zlokalizować, opisać aż 18 zabytków godnych uwagi każdego turysty. Przekaz Grupy jest prosty: będąc na Ziemi Kłodzkiej koniecznie odwiedzcie Piszkowice. Bo warto! Efekty swojej pracy przedstawili na Spotkaniu Podsumowującym projekt „Kłodzki Książ – zabytki Piszkowic” 11. maja 2018 r. w świetlicy w Piszkowicach. Po...
Model synagogi w Kłodzku
inf.wł.
P1050702.jpg
Po dwóch latach starań, cierpliwej pracy i wielu zabiegów udało się grupie „zapaleńców” sprowadzić do Kłodzka model synagogi, który wykonał artysta z Darmstadt - Gerhard Roese. Henryk Grzybowski, Grzegorz Sadowski, Michał Cyprys i Mietek Kowalcze zainteresowali się pracą, przedstawiającą kłodzką świątynię tuż po pożarze w czasie Nocy Kryształowej, i postanowili zaprezentować ją w naszym mieście. Po wielu perypetiach, które warto przedstawić w obszerniejszym materiale, rzeźba trafiła do Muzeum Ziemi Kłodzkiej i niebawem będzie tam prezentowana. Warto dodać, że Gerhard Roese podpisał akt...
Jubileusz Andreasa Ernsta
W czerwcu 2019 r. mija 90 rocznica śmierci kłodzkiego architekta, ANDREASA ERNSTA. A. Ernst jest autorem najważniejszych ulic, placów i rozwiązań architektonicznych w rozwijającej się, po rozebraniu murów obronnych, części Kłodzka, a także twórcą, jakże specyficznej, secesji w Kłodzku. Najwięcej jego obiektów znajduje się w obrębie ulic Łużyckiej i Grunwaldzkiej, Placu Chopina, w sumie ponad 70 różnorakich budowli, ale także w Parku i części uzdrowiskowej Polanicy-Zdroju. Sama postać tego kłodzczanina jest niezwykle interesująca, tak pod względem fachowości, talentu i przedsiębiorczości, jak...
JUBILEUSZ ANDREASA ERNSTA
W czerwcu 2019 r. mija 90 rocznica śmierci kłodzkiego architekta, ANDREASA ERNSTA A. Ernst jest autorem najważniejszych ulic, placów i rozwiązań architektonicznych w rozwijającej się, po rozebraniu murów obronnych, części Kłodzka, a także twórcą, jakże specyficznej, secesji w Kłodzku. Najwięcej jego obiektów znajduje się w obrębie ulic Łużyckiej i Grunwaldzkiej, Placu Chopina, w sumie ponad 70 różnorakich budowli, ale także w Parku i części uzdrowiskowej Polanicy-Zdroju. Sama postać tego kłodzczanina jest niezwykle interesująca, tak pod względem fachowości, talentu i przedsiębiorczości, jak i...
Każdy może mieć swój udział w powstaniu książki... Ile lat, tyle wspomnień
Osiemset lat Wambierzyc – świętowanie tego dostojnego jubileuszu rozpoczęliśmy w pierwszym dniu 2018 roku i będziemy je kontynuować przez dwanaście miesięcy. W tym czasie odbędzie się wiele imprez kulturalnych, religijnych, turystycznych, sportowych i in., adresowanych do wszystkich – pielgrzymów, turystów i mieszkańców. Do wszystkich też kierujemy… „800 wspomnień na 800-lecie Wambierzyc”. Może ktoś był świadkiem cudu, wszedł w związek małżeński, doznał odnowy duchowej lub poznał miłość swojego życia. A może ktoś zachwycił się architekturą miejscowości, wybraną kapliczką, rzeźbą? Bazylika...
Wieś bogata w historię - zabytki Starego Wielisławia
wielisław2.jpg
wielisław1.jpg
Jakże nie skorzystać z zaproszenia nieformalnej grupy młodzieży „Detektywi Przeszłości”, działającej przy Kłodzkiej Szkole Przedsiębiorczości pod kierunkiem p. Marka Królikowskiego, na spotkanie podsumowujące kolejne dwa projekty edukacyjnych na terenie Stary Wielisław: „Wieś bogata w historię – Zabytki Starego Wielisławia” oraz „Wielisławski włóczykij – pomniki wielokulturowego dziedzictwa w Starym Wielisławiu”. Dzięki nim i poprzednim projektom wioska Stary Wielisław zyskała, niespotykaną w innych miejscowościach, ofertę turystyczną, także dla tych turystów z zagranicy, bowiem część...
Aczysaj. Losy i miejsca
K-bałdsu.jpg
„Aczysaj. Losy i miejsca” to polsko-kazachski projekt realizowany przez Bystrzyckie Stowarzyszenie Pamięci Zesłańców Sybiru i Ofiar Represji. Celem projektu jest zachowanie pamięci historycznej w społecznościach lokalnych w Polsce i Kazachstanie, a także zebranie nowych informacji dotyczących losów zesłańców. Na początku lipca prowadziliśmy prace terenowe i poszukiwania materiałów archiwalnych w południowym Kazachstanie. Kilka słów wyjaśnienia: Aczysaj (spotyka się również pisownię Aczi-saj) to górnicza osada w gó-rach Karatau w rejonie turkiestanskim. Od XIX wieku działała tu niewielka...
Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa
ludo.jpg
11 lipca br. obchodziliśmy Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej. Data ta ma przypominać o ofiarach rzezi wołyńskiej i innych mordów dokonanych na obywatelach II RP w czasie II wojny światowej (Polakach, Żydach, Ormianach, Czechach i przedstawicielach innych mniejszości). W Kłodzku pod pomnikiem Polaków pomordowanych na Kresach Wschodnich starosta Maciej Awiżeń złożył wiązankę kwiatów i oddał hołd poległym.
Wieś bogata w historię - zabytki Starego Wielisławia
Magdalena Fil
2.jpg
Ziemia Kłodzka jest częścią Euroregionu Glancesis. Jej potencjałem jest wielokulturowe dziedzictwo. W regionie można odnaleźć wiele pomników historii: większych (np. zamki, pałace) i mniejszych (rzeźby wolnostojące, kapliczki przydrożne). Turystyczne zainteresowanie regionem niesie z sobą potrzebę ciągłego poszerzania oferty i promocji. Stosunkowo dobrze radzą sobie z tym miasta, inaczej wygląda to w wioskach. Wiele pomników kultury materialnej wciąż czeka tam na swoje „odkrycie”. Często zdarza się, że sami obecni mieszkańcy nie są świadomi ich kulturowej wartości. Z tego powodu wiele z tych...
Andreas Ernst - kłodzki architekt. Czy warto o nim pamiętać?
ernst.jpg
Na spotkanie pod tym zagadkowym hasłem zorganizowane 6 kwietnia br. w Muzeum Ziemi Kłodzkiej przez Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Niemieckiej w Kłodzku i dyrekcję Muzeum przybyli licznie zainteresowani tematem mieszkańcy Kłodzka. Prezentację sylwetki tego zasłużonego dla rozwoju naszego miasta architekta i budowniczego oraz jego dzieł – w postaci wielu pięknych, nie tylko secesyjnych kamienic i budowli – profesjonalnie przygotowali kustosz Joanna Jakubowicz oraz fotograf Tomasz Gmerek nie pomijając zdjęć obrazujących obecny stan techniczny, w wielu przypadkach katastrofalny, niektórych z nich...
Powtórka z historii
Czystka w wojsku w II RP po zamachu stanu w 1926 r. doczekała się zwolenników po objęciu władzy przez PiS w 2015 r., z chwilą gdy ministrem obrony narodowej został Antoni Macierewicz. Z niewielką różnicą… Zamach Piłsudskiego nie skończył się jednak w dniu 14 maja wraz z zrzeknięciem się urzędu przez prezydenta Stanisława Wojciechowskiego. Nie na zmianie ustroju opierała się sanacyjna dyktatura, lecz na charyzmie przywódcy i aparacie represji. Po ustaniu walk aresztowano ponad tysiąc osób, a kilku generałom, m.in. W. Zagórskiemu, postawiono też zarzuty natury kryminalnej i osadzono ich w...
Z archiwum kościoła parafialnego w Kłodzku (cz. 2) - OGRÓJEC
Ogrójec-MF_0417.jpg
Kłodzka kolegiata nazywana w latach pięćdziesiątych XX w. potocznie kłodzką katedrą bądź bazyliką jak najbardziej na tę nazwę zasługuje, choć wątpliwe jest uprawnienie do jej używania. Pierwsze wzmianki o tym miejscu według niektorych źródeł datowane są na 1183 r. lub związane z zakonem Joanitów 1194 r. Budowla musiała być bardzo okazała, bo jak podają źródła historyczne w 1319 r. miała dziewięć ołtarzy. Kościół w obecnym kształcie architektonicznym ufundował metropolita praski arcybiskup Arnoszt z Pardubic w 1344 r., który szkolne lata spędził w kłodzkiej szkole joannitów. Budowa trwała do...
Z archiwum kościoła parafialnego w Kłodzku
kłodzko2.jpg
„Odpis Aktów Szpitalnych Domu Starców Obywateli Katolickich Kłodzka i Kościoła św. Marii Magdaleny” wyciągnięty z Archiwum Kościoła Parafialnego w Kłodzku /Odpis wykonany w latach pięćdziesiątych dwudziestego wieku, autor nieznany/ Kościół św. Marii Magdaleny w Kłodzku Literatura; 1.Ks.Dr.Monse; Minoritenkirche und Minoritenkloster zu Glaz (Arnestuskalender 1927); 2. O.Hubert Reichel; der Spittelberg bei Glaz (Arnestuskalender 1927); 3.Paweł Henkel; Das katolische Burgerhospital zu Glaz ( Aus der Caritas-arbeit in der Grafschaft Glatz 1929) Jeżeli samo Kłodzko datuje się od roku 981, to...
Lesica dziękuje za dach na kościele
dach2.jpg
dach1.jpg
Lesica to wieś łańcuchowa leżąca przy granicy państwa nad małym dopływem Dzikiej Orlicy. Powstała w wyniku granicznych sporów panów kłodzkich i czeskich w XVI w. W XIX w. ośrodek tkactwa chałupniczego oraz ośrodek ruchu turystycznego ze względu na walory pobliskiego przełomu Dzikiej Orlicy. Kamienny, barokowy kościół filialny św. Marcina z 1706 r., zaprojektowany przez Konstantyna Kristena, poddany gruntownej renowacji w 1848 r. (przemalowano freski, wymieniono dach na ceramiczny typu dwuspadowego). W 1858 r. częściowo spłonął od pioruna, jednak szybko odbudowano go. Zawdzięczał to...