Historia
WOLANY W OPISIE JOSEPHA KÖGLERA (cz. II)
2. O starym dworze
Ten folwark wraz z jego przynależnościami był dawniej głównym majątkiem w Wolanach. Był domem rodowym i lennem szlacheckiej rodziny von Walditz, która posiadała go przez kilka stuleci(1) Najstarszym znanym z imienia i nazwiska właścicielem tych dóbr był Hans von Glaubitz. Tenże sprzedał w Kłodzku w 1397 r. ósmego dnia po Objawieniu Pańskim [14 stycznia 1397 r.] ten folwark wraz z 5 łanami i 3,5 ruty oczynszowanej ziemi w Wernersdorf [wcześniejsza nazwa Wolan, później Wallisfurth – red.] Konardowi von Walditzowi(2). Tenże [Konrad von Walditz] przekazał w 1401 r. w niedzielę...
WOLANY W OPISIE JOSEPHA KÖGLERA (cz. I)
Wprowadzenie
Kontynuując cykl tłumaczeń przyczynków poświęconych dziejom Ziemi Kłodzkiej autorstwa historyka i kapłana Josepha Köglera, pragnąłbym przedstawić kolejną pracę, zawierającą opis majątku Wolany. Wartość historyczna tego powstałego w 1797 r. opracowania polega, podobnie jak i wszystkich innych prac tego pioniera historii hrabstwa kłodzkiego, przede wszystkim na szerokim wykorzystaniu źródeł prymarnych, głównie z bibliotek i archiwów dworskich. Zbiory te zostały rozproszone, głównie w 2 połowie XIX w. a jedynym śladem po wielu tak ważnych dla historii tego regionu dokumentach, jak...
Uroczyste obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II RP – 81. rocznica
7 lipca br. w Kłodzku przy Pomniku Pamięci w Parku Kresowian, odbyły się uroczyste obchody 81. rocznicy ludobójstwa na polskiej ludności dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na dawnych Kresach Wschodnich. Przed częścią oficjalną obchodów w kościele WNMP odbyła się Msza Święta w intencji pomordowanych rodaków. Następnie ulicami Kłodzka uczestnicy przemaszerowali do Parku Kresowian.
W uroczystości uczestniczyła Małgorzata Jędrzejewska-Skrzypczyk starosta kłodzki, Małgorzata Kanecka wiceprzewodnicząca Rady Powiatu Kłodzkiego, Ryszard Niebieszczański radny Rady Powiatu Kłodzkiego, Tadeusza...
Historyczny opis parafii Gorzanów według Josepha Köglera – cz. IV
Tłumaczenie: Włodzimierz Jan Delekta
Redakcja: Krystyna Oniszczuk-Awiżeń
CZĘŚĆ II: Ogólnie o właścicielach wsi Gorzanów
Majątek panów na Gorzanowie składa się z trzech siedzib rycerskich, mianowicie zamku, dworu Muszyn i dworu Raczyn wraz z przynależnościami, oraz z jednego majątku wolnego sędziego i wolnego kmiecia.(1) Te różne części miały też w starych czasach najczęściej różnych właścicieli. Jednak od 140 lat pozostają one zjednoczone w rękach jednego właściciela. Od prawie 150 lat Gorzanów wraz ze wsiami: Mielnik (niem. Melling), Nowa Łomnica (niem. Neulomnitz), Wyszki (niem. Hohendorf...
Cztery Filary Stalinizmu
W środę 26 czerwca w Muzeum Ziemi Kłodzkiej odbyła się promocja książki dr. Krzysztofa Łagojdy pt. Cztery Filary Stalinizmu. Ziemia kłodzka w czasach systemu totalitarnego 1948-1956.
Książka licząca ponad 900 stron powstała na podstawie 5-letnich prac badawczych autora. Jest to jego praca doktorska, którą pisał pod kierunkiem prof. Małgorzaty Ruchniewicz z Uniwersytetu Wrocławskiego. Pani Profesor zaszczyciła również swą obecnością spotkanie w kłodzkim muzeum. Natomiast moderatorem rozmowy z autorem i panią Profesor, była kustosz muzeum Irena Klimaszewska.
Andrzej Łagojda jest pracownikiem...
Historyczny opis parafii Gorzanów według Josepha Köglera – cz. III
Tłumaczenie: Włodzimierz Jan Delekta
Redakcja: Krystyna Oniszczuk-Awiżeń
Rozdział II
O kaplicy odpustowej św. Antoniego w Gorzanowie.
Kaplica stoi we wschodniej części wsi, w zaroślach, u stóp tzw. Góry Dębowej [niem. Eichberg]. Jest to budowla okrągła, ma jeden ołtarz i małą wieżę z jednym dzwonem. Przy niej znajduje się pustelnia i mieszkanie opiekuna kaplicy.
Kaplica została wybudowana przez Johanna Friedricha, hrabiego Rzeszy von Herbersteina Starszego, zgodnie z otrzymanym zezwoleniem konsystorza praskiego z 10 września 1660 r. (1) Wzniesiono ją ku czci św. Franciszka Ksawerego i...
Historyczny opis parafii Gorzanów według Josepha Köglera – cz. II
Spośród proboszczów tego kościoła znani są następujący:
1. Johannes Pleckenbauch. Był w 1456 r. altarzystą ołtarza Czterech Świętych Doktorów Kościoła w kościele parafialnym w Bystrzycy Kłodzkiej [niem. Habelschwerdt](1). Po pewnym czasie został plebanem w Gorzanowie. Ze względu na małe dochody z tej prebendy ówczesny administrator arcybiskupstwa praskiego, Wenzel von Crumlau, zezwolił mu także na zachowanie prebendy bystrzyckiej(2).
2. Michael Kern. Urodzony w Kłodzku [niem. Glatz]. Był proboszczem w 1508 r.(3) W 1516 r. znajdujemy go jako proboszcza w Ścinawce Górnej(4) [niem. Oberstein],...
Historyczny opis parafii Gorzanów według Josepha Köglera – cz. I
Wstęp*
Zanim przystąpię do Köglerowskiego przedstawienia historii parafii Gorzanów, pragnąłbym przedstawić w skrócie historię tej uroczej miejscowości z jej pięknym, ostatnio odbudowywanym, zamkiem. Gorzanów [niem. Grafenort] położony jest w Rowie Górnej Nysy, na pograniczu Wysoczyzny Łomnicy i Obniżenia Bystrzycy Kłodzkiej, u stóp pasma Krowiarek. Od 1945 do roku 1954 był siedzibą samodzielnej gminy a potem, do 1972, gromady Gorzanów. Obecnie wchodzi w skład gminy Bystrzyca Kłodzka. Integralną część Gorzanowa stanowi przysiółek Muszyn [niem. Moschenhof] z zachowanym budynkiem dworskim.
Już w...
Stulecie urodzin polskiej waluty narodowej
W tym roku przypada setna rocznica ustanowienia złotego polską walutą narodową. Z tej okazji, Muzeum Papiernictwa w Dusznikach Zdroju zaprosiło 12 kwietnia br. wszystkich zainteresowanych tematyką na prelekcję pt. „Stulecie urodzin polskiej waluty narodowej”. Prelekcję wygłosił dr hab. Tomasz Głowiński, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, specjalista z zakresu historii Polski oraz historii powszechnej XIX-XX wieku, historii gospodarczej Polski XX wieku oraz historii regionalnej.
Mimo, że ustawa wskazująca złotego polskiego jako walutę narodową przyjęta została 28 lutego 1919 r., to w obiegu...
W drodze z Kłodzka do Lądka – opis miejscowości wg Josepha Köglera. Część IV: LĄDEK ZDRÓJ – zarys historii i słynni goście...
Wstęp
Zapraszamy Państwa do ciekawej lektury. To już czwarta i ostatnia część (całość dostępna jest w zakładce: Ciekawostki historyczne oraz w: archiwum gazety nr 3 i 4). Publikujemy materiał źródłowy dotyczący historii dawnego hrabstwa kłodzkiego. Jest to opracowanie wybitnego historyka Ziemi Kłodzkiej Josepha Köglera (1765-1817) pt. Fragmenty z dawnej historii hrabstwa kłodzkiego - o położonych przy drodze powiatowej z Kłodzka do Lądka miejscowościach (Żelazno, Ołdrzychowice Kłodzkie, Rogówka, Trzebieszowice, Radochów, Lądek) (tytuł w wersji oryginalnej: Fragmente aus der älteren Geschichte...
W drodze z Kłodzka do Lądka – opis miejscowości wg Josepha Köglera. Część III: Kłodzko – TRZEBIESZOWICE …..a w tle liczne w przeszłości walki wojenne...
Wstęp
Zapraszamy Państwa do ciekawej lektury. To już trzecia część (poprzednie dwie publikowane były w marcu – można przeczytać w: archiwum gazety). Publikujemy materiał źródłowy dotyczący historii dawnego hrabstwa kłodzkiego. Jest to opracowanie wybitnego historyka Ziemi Kłodzkiej Josepha Köglera (1765-1817) pt. Fragmenty z dawnej historii hrabstwa kłodzkiego - o położonych przy drodze powiatowej z Kłodzka do Lądka miejscowościach (Żelazno, Ołdrzychowice Kłodzkie, Rogówka, Trzebieszowice, Radochów, Lądek) (tytuł w wersji oryginalnej: Fragmente aus der älteren Geschichte der Grafschaft Glatz...
O dawnych wyborach w Kresowej Dolinie – lata 1950-90
Po pierwszych „przetarciach” wyborczych nowej władzy „ludowej” w Polsce z lat 1946-1947 (o tym przeczytaj w numerach „Bramy” nr 9-10 z IX i X ub.r.), sprawy publiczne nabrały na każdym szczeblu bardzo „narodowego” charakteru. Jakiekolwiek „wybory” były ustalane wcześniej na szczeblu rządzącej partii PZPR i jej ludowo-demokratycznych przystawek (ZSL i ZD) i ustawiane w postaci jedynie słusznej „narodowej” listy osób. Głosowanie odbywało się metodą bez „skreśleń” aby podkreślić jednomyślność władz proponujących listę osób do danego organu i obywateli dokonujących aktu poparcia w „narodowym...
O miejscowościach przy drodze z Kłodzka do Lądka wg Josepha Köglera - Część II: Ołdrzychowice Kłodzkie... a w tle tragiczny pojedynek i powódź
Wstęp
Zapraszamy Państwa do ciekawej lektury. Poniżej publikujemy II część materiału źródłowego dotyczącego historii dawnego hrabstwa kłodzkiego. Jest to opracowanie wybitnego historyka Ziemi Kłodzkiej Josepha Köglera (1765-1817) pt. Fragmenty z dawnej historii hrabstwa kłodzkiego - o położonych przy drodze powiatowej z Kłodzka do Lądka miejscowościach (Żelazno, Ołdrzychowice Kłodzkie, Rogówka, Trzebieszowice, Radochów, Lądek) (tytuł w wersji oryginalnej: Fragmente aus der älteren Geschichte der Grafschaft Glatz von den an der Landstrasse von Glatz bis Landeck gelegenen Ortschaften (Neuländel...
O miejscowościach przy drodze z Kłodzka do Lądka wg Josepha Köglera Część I: Kłodzko – Żelazno i w tle... mroczna historia morderstwa.
Wstęp
Zapraszamy Państwa do ciekawej lektury. Poniżej publikujemy materiał źródłowy dotyczący historii dawnego hrabstwa kłodzkiego. Jest to opracowanie wybitnego historyka Ziemi Kłodzkiej Josepha Köglera (1765-1817) pt. Fragmenty z dawnej historii hrabstwa kłodzkiego - o położonych przy drodze powiatowej z Kłodzka do Lądka miejscowościach (Żelazno, Ołdrzychowice Kłodzkie, Rogówka, Trzebieszowice, Radochów, Lądek) (tytuł w wersji oryginalnej: Fragmente aus der älteren Geschichte der Grafschaft Glatz von den an der Landstrasse von Glatz bis Landeck gelegenen Ortschaften (Neuländel, Eisersdorf,...
Powiedzcie mi, czy to normalne?
Członek facebookowej grupy Kłodzko przed rokiem 1945, Zbyszek Drobik, na swoim profilu opublikował zdjęcie kamieni chodnikowych z tabliczkami (tzw. stolpersteinów) w bawarskim mieście Landhshut.
Z napisów na nich wynika, że Jeanette Scheinmann i jej mąż Nathan przeżyli Zagładę, bo w 1938 r. uciekli do Polski.
Moja fiksacja (możecie to nazwać fiołem lub rozwiniętą wyobraźnią, czy to normalne?) natychmiast podsunęła mi związki z Kłodzkiem przed rokiem 1945. Wiecie jakie?
Pierwszy. W październiku 1938 roku Niemcy wyrzucili z kraju na granicę polską w Zbąszyniu 15 000 Żydów pochodzących z Polski...
Pamięci Henryka Wenzla
Zmarł Georg Wenzel (1928–2023), historyk Altheide i sympatyk Polanicy, co udowodnił na różne sposoby, wydając książkę o przeszłości miejscowości Altheide oraz publikując wiadomości o dzisiejszym rozwoju polskiego uzdrowiska Polanica. W czasach kryzysu i niedoborów w Polsce, także po powodzi, organizując i pilotując dziesiątki ciężarówek z zaopatrzeniem, nie zwracając uwagi na głosy krytyczne ze środowiska „wypędzonych”. Wiele lat wspierał także finansowo ośrodek szkolno-wychowawczy sióstr józefitek i dom opieki dla kobiet w Szalejowie Górnym.
Zawsze ciekaw wiadomości z rodzinnego miasta,...
Dawne wybory i referenda w Kresowej Dolinie. Część 2
W pierwszych dniach roku 1947 prawie zakończyła się akcja werbunku agenturalnego UB wśród członków komisji obwodowych powiatu bystrzyckiego. Jedynym opierającym się został Aleksander Danielski z Komisji Obwodowej nr 1 w Bystrzycy, który co prawda był członkiem prorządowego Stronnictwa Demokratycznego, ale „sympatyzował z PSL”. Trwały też intensywne i nieskuteczne poszukiwania „tajnego aparatu PSL”, bo ten oficjalny już właściwie nie istniał. Spośród 56 członków obwodowych komisji, 46 było delegowanych z PPR, 3 z PPS, 6 z SL, no i ten jeden z SD.
W połowie stycznia, na kilka dni przed wyborami...
Mój 8 listopada
Jest wieczór, 8 listopada 2021 roku. Siedzę z żoną przy zastawionym – tak na miarę wieku i zdrowia – specjalnie przystrojonym stole w dużym pokoju, w którym zwykle czcimy ważne dla nas wydarzenia, a więc i przyjmujemy gości. Siedzimy we dwoje, bo tylko my zostaliśmy z tych, którzy tę tradycję utrzymywali, a teraz ich już nie ma wśród nas, żyjących. Dlatego, jak zwykle, w tym dniu już wcześniej byliśmy na cmentarzach, przy ich grobach żeby im dać dowód pamięci, a nam wyróżnić ten dzień spośród innych.
To rodzinna tradycja. Największe święto rodzinne, które wprowadziłem wiele lat temu, kiedy...
Altheider Presseschau / Polanicki Przegląd Prasy. Odc. 11. PAŹDZIERNIK
To już ostatni odcinek przeglądu prasy sprzed stu lat, a nawet więcej. O czym przeczytamy? Wojenne braki rynkowe (psychoza sprawia, że wykupuje się wszystko, co starsi znają z okresu sprzed 1989 r., a młodsi z szaleństwa zakupów w początkowym okresie pandemii Covid-19). Dużo o nowych dzwonach, co komunikuje się ze stuleciem istnienia polanickiej parafii katolickiej (1 października 1923 r.). Rewelacyjne informacje o otwarciu nowego budynku poczty (funkcjonującego do dzisiaj) i jego wystroju. Ciekawe, czy ktoś jeszcze pamięta te herby miast oraz szklarza i spragnioną dziewicę? W poprzednim...
Fenomen dawnej karty pocztowej
Moda na ten rodzaj korespondencji zrodziła się w połowie XIX w. i trwała przez ponad 150 lat. W 1865 r. po raz pierwszy wpadł na pomysł wprowadzenia do obiegu tzw. „pocztowe listki” (niem. Postblatt) tajny radca dr Heinrich Stephan. Jednak propozycja jego, potraktowana jako zamach na uświęconą przez tradycję tajność prywatnej korespondencji, została odrzucona przez Niemiecką Pocztę. Tymczasem w 1868 r. Poczta Cesarska Austro-Węgierska zaakceptowała podobny pomysł Emmanuela Hermanna – prof. ekonomii na Akademii Wojskowej w Wiedniu i zdecydowała się na rozpowszechnianie odkrytych kart...
Altheider Presseschau / Polanicki Przegląd Prasy. Odc. 11. WRZESIEŃ
Już na dobre zadomawiamy się w latach 20., sto lat temu. We wrześniu mamy pierwsze oceny mijającego sezonu. Obchodzi się jubileusze, żegna zmarłych członków społeczności (Albin Eschrich, Josef Wenzel oraz jego wnuk Georg, niedawno ukończone 95 lat, to ważni członkowie polanickiej społeczności), donosi o budowie mostów (te wspomniane w tekście jako jedyne przetrwały napór żywiołu podczas wielkiej powodzi 25 lat temu!) i planuje inwestycje. Dziś trochę zdumiewa, że ul. Lipowa kończyła się jeszcze przed ul. Kłodzką. Wyjaśnia się zagadkę tajemniczego kamienia niedaleko domu wypoczynkowego...
KŁODZKO, PARK KRESOWIAN - 16 lipca 2023 r. 80. ROCZNICA LUDOBÓJSTWA NA KRESACH WSCHODNICH
W dniu 16 lipca 2023 r. w Kłodzku, przy Pomniku Pamięci w Parku Kresowian, odbyły się uroczyste obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej.
Gospodarzami uroczystości byli Tadeusz Szewczyk – prezes Stowarzyszenia Kresowian Ziemi Kłodzkiej, Maciej Awiżeń starosta kłodzki, Michał Piszko burmistrz Miasta Kłodzka oraz Zbigniew Tur wójt Gminy Kłodzko.
Adam Łącki – prezes Towarzystwa Miłośników Ziemi Kłodzkiej w imieniu Tadeusza Szewczyka, który z przyczyn zdrowotnych nie mógł uczestniczyć w obchodach,...
Altheider Presseschau / Polanicki Przegląd Prasy. Odc. 10. SIERPIEŃ
Tym razem w naszym przeglądzie prasy przeskok do lat 20. ub. wieku. To jeszcze kilka lat wolnej prasy, bowiem po 1933 r. NSDAP przejmie wszystkie tytuły prasowe i odtąd będzie wychodzić już tylko partyjna „Grenzwacht für die Grafschaft Glatz”. Inne poglądy będą zakazane i tępione. Tu specjalnie pokazujemy też, że temat szkoły zawodowej kształcącej polanicką młodzież pojawił się już przed stu laty, a wielka sztuka gościła na polanickiej scenie już wiele lat temu.
1929
„Grafschafter Nachrichten“. Nr 69, środa, 21 sierpnia 1929
gn. Polanica-Zdrój.
• Pod koniec lipca gazety były pełne doniesień o...
Podróż historyka przez historię...
Niedawno przeczytałam wspaniałą książkę Normana Richarda Daviesa „Na krańcach świata”. Pozycja licząca ponad 800 stron – solidna pod względem objętości, a co za tym idzie – i treści. Autor, znakomity brytyjsko-polski historyk, mający na swoim koncie wiele opracowań dotyczących historii Polski i Europy, tym razem podjął podróż dookoła świata i w ten sposób powstała książka, którą określa się jako najlepszą książkę podróżniczą wśród książek historycznych, i najlepszą historyczną wśród książek podróżniczych.
Wyprawa dookoła świata, obejmowała następujące kraje i miasta: Azerbejdżan, Zjednoczone...
Altheider Presseschau / Polanicki Przegląd Prasy. Odc. 9. LIPIEC
Znowu konieczność wyboru.
W tym miesiącu przeczytamy o promocjach stosowanych przez właścicieli pensjonatów, w tym o święcie kozła, nierozważnej kąpieli w rzece przepływającej przez Polanicę (czy teraz przy pustynnieniu klimatu da się jeszcze utopić w Bystrzycy w lipcu – pomijając powodzie!). Ciekawe, że w lipcu, w odstępie 30 lat doszło do wykolejenia pociągów. Mamy też echa obchodów stulecia polanickiego uzdrowiska w 1928 roku. Niestety obszerną relację z głównych uroczystości poznamy dopiero po tłumaczeniu i opracowaniu całości, czyli nie wiadomo kiedy. Bogaty program kulturalny jednego...
- « pierwsza
- ‹ poprzednia
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- …
- następna ›
- ostatnia »